Postępująca coraz szybciej automatyzacja produkcji nie od dziś budzi kontrowersje. Wiele osób ma obawy, że rozwój maszyn spowoduje w dłuższej perspektywie wzrost bezrobocia. Jaki jest rzeczywisty wpływ automatyzacji na rynek pracy?
Spis treści:
- Efekty automatyzacji w produkcji
- Czy automatyzacja to złe wieści dla pracowników?
- Automatyzacja i zatrudnienie – jak się na nią przygotować
- Wpływ automatyzacji na zatrudnienie – podsumowanie
Efekty automatyzacji w produkcji
Automatyzacja ma ogromny wpływ na życie każdego z nas. Spotykamy ją niemalże na każdym kroku. Obecnie automaty sprzedają nam bilety, jedzenie. Nawet w zwykłych sklepach coraz częściej spotykamy zautomatyzowane kasy samoobsługowe. O ile większość z nas podchodzi do tego typu zmian entuzjastycznie, o tyle mało kto bierze pod uwagę społeczne efekty automatyzacji.
Wpływ automatyzacji można dostrzec wszędzie tam, gdzie czynności, które wykonywane były do tej pory przez człowieka, można w łatwy sposób wykonać za pomocą maszyny. Bardzo często maszyny wkraczają również do tych zajęć, które są zbyt ciężkie lub monotonne dla człowieka albo wymagają precyzji i powtarzalności nieosiągalnej dla ludzi.
Pomimo tego, że efekty automatyzacji możemy dostrzec na każdym kroku, to jednak największe piętno odciska ona na szeroko rozumianym przemyśle oraz produkcji. Najbardziej podatne na automatyzację są wszelkie czynności, związane z powtarzającą się pracą fizyczną, a więc obsługa maszyn (załadunek, rozładunek), pakowanie oraz przepływ i magazynowanie gotowych wyrobów.
Ze względu na swój powtarzający się, monotonny charakter, zwykle tego typu czynności można w łatwy sposób zautomatyzować. Procesu tego typu, w zależności od swojej specyfiki, mogą być zautomatyzowane tylko na pewnych etapach, lub całkowicie.
Czy automatyzacja to złe wieści dla pracowników?
Biorąc pod uwagę tempo i intensywność jej rozwoju, wielu ekspertów zastanawia się na tym, jak automatyzacja wpłynie na zatrudnienie. Czy rzeczywiście grozi nam bezrobocie technologiczne spowodowane masowym zastępowaniem pracowników przez maszyny? Biorąc pod uwagę to jak wydajne i dokładne są maszyny oraz to, że nigdy się nie meczą, wizja ta wydaje się rzeczywiście prawdopodobna, jednak należy mieć świadomość, że jednym z efektów automatyzacji jest również tworzenie się nowych miejsc pracy.
Według statystyk z 2019 roku, aż 87% polskich pracodawców deklaruje utrzymanie lub nawet zwiększenie się liczby miejsc pracy, biorąc pod uwagę wpływ automatyzacji na zatrudnienie. Tak jak wspominaliśmy wyżej, wielu specjalistów wierzy, że automatyzacja wymusi utworzenie całkiem nowych miejsc pracy. Przedstawiają też oni automatyzację, jako szansę na podniesienie kwalifikacji wśród pracowników produkcyjnych niższego szczebla.
Skąd wpływ automatyzacji na zwiększanie się kwalifikacji? Aby maszyna mogła funkcjonować, potrzebne jest jej właściwe zaprogramowanie, a na etapie eksploatacji serwisowanie. To właśnie w tym miejscu eksperci dostrzegają możliwości rozwoju pracowników. Nowe miejsca pracy mogą też być efektem wzrostu gospodarczego wywołanego automatyzacją produkcji.
Rzecz jasna nie brakuje również sceptyków, którzy twierdzą wprost, że jedną z konsekwencji usprawnienia produkcji z pomocą automatyzacji jest likwidacja wielu miejsc pracy, które nie zostaną zastąpione nowymi. Wiąże się z tym wspomniana już wcześniej wizja tzw. bezrobocia technologicznego, wywołanego postępem technologicznym. Pojęcie to oznacza zastąpienie pracowników ludzkich maszynami, ze względu na większą wydajność a co za tym idzie większy zysk dla firmy.
Wizja ta, pomimo tego, że zdecydowanie mniej optymistyczna, wydaje się zdecydowanie bardziej realna niż ta, w której wpływ automatyzacji na zatrudnienie jest niewielki i powoduje tak naprawdę jedynie przekierowanie pracowników na inne stanowiska. Producenci chętnie korzystają i będą korzystać z możliwości automatyzacji najprostszych czynności. Wpływ na to mają coraz niższe koszty zakupu i wdrożenia rozwiązań zrobotyzowanych oraz rosnące koszty pracy.
Pomimo tego, nie ulega wątpliwości fakt, że część osób, które mogą stracić miejsca pracy w wyniku automatyzacji, może liczyć na inny etat, utworzony ze względu na zautomatyzowanie ich wcześniejszego stanowiska. Tak jak wspominaliśmy już wcześniej, nawet najbardziej autonomiczna maszyna wymaga uruchomienia, serwisu oraz zwykle pewnej formy nadzoru ze strony człowieka. Czy jednak każdy pracownik, który straci zatrudnienie przez maszyny, będzie mógł liczyć na nowe miejsce pracy? Niestety trudno w to wierzyć.
Automatyzacja i zatrudnienie – jak się na nią przygotować
Należy mieć świadomość tego, że automatyzacja zmniejszająca zatrudnienie nie będzie z pewnością zjawiskiem nagłym, które „zaatakuje” z dnia na dzień. Jest to rozciągnięty w czasie proces, co daje pracownikom czas na przygotowanie się na transformację poprzez podniesienie swoich kwalifikacji, dzięki czemu będą gotowi na czekające ich w przyszłości nieuchronne zmiany.
Ważny jest również wpływ automatyzacji na szkolnictwo oraz edukację przyszłych pokoleń. Aby negatywne efekty społeczne automatyzacji były jak najmniej odczuwalne, konieczne jest, aby organy kształcące przyszłych pracowników nadążały za zmianami zachodzącymi w przemyśle. Powinny one oferować możliwość zdobycia wiedzy i kwalifikacji, które będą wysoce pożądane przez pracodawców w przyszłości.
Większość polskich pracodawców już w tym momencie deklaruje gotowość do wprowadzenia automatyzacji lub nawet już w tym momencie rozpoczęła ten proces. Pandemia dodatkowo uzmysłowiła firmom, że maszyny, w przeciwieństwie do ludzi, są niewrażliwe na tego typu anomalie i zawirowania, co dodatkowo przyspieszyło proces automatyzacji produkcji.
Wpływ automatyzacji na zatrudnienie – podsumowanie
Z pewnością automatyzacja produkcji ma ogromny wpływ na podniesienie jej wydajności oraz dokładności co w konsekwencji ma bezpośredni wpływ na zwiększenie się zysków producentów. Warto jednak pamiętać o drugiej stronie medalu i wpływie, jaki ma automatyzacja na rynek pracy. Większość ekspertów jest w tej kwestii zgodna: wpływ automatyzacji na zatrudnienie będzie raczej negatywny.
To, w jaki sposób przejdziemy przez zbliżające się zmiany na rynku pracy, zależy w dużej mierze od nas oraz tego, jak się do nich przygotujemy. Jeżeli pracownicy będą stale podnosić swoje kompetencje i potraktują zbliżające się zmiany jako szansę, to z pewnością znajdą oni swoje miejsce na nowym, odmienionym rynku pracy.
Ważne jest, by za zmianami nadążało szkolnictwo i edukacja, które umożliwi przyszłym pracownikom zdobycie odpowiednich umiejętności i kwalifikacji. Sprawią one, że osoby kończące szkołę będą przygotowane na nowe realia rynku pracy i będą atrakcyjni z punktu widzenia pracodawców.
Jeżeli szukasz nowych rozwiązań, które pozwolą Ci zautomatyzować proces produkcyjny w Twojej firmie, to serdecznie zapraszamy Cię do kontaktu z Unilogo. Na naszej stronie internetowej znajduje się specjalny formularz kontaktowy, który pozwoli Ci nawiązać kontrakt naszymi specjalistami. Z pewnością odpowiedzą oni na wszystkie Twoje pytania, rozwieją wątpliwości i pomogą w wyborze dogodnego rozwiązania.
